همه چیز درباره سیستم تهویه مطبوع خودرو
سیستم تهویه مطبوع خودرو، یکی از امکانات رفاهی خودرو محسوب می شود که این سیستم امکان تنظیم هوای داخل اتاق خودرو متناسب با فصل را به راننده می دهد.
تقریبا بیش از نیم قرن است که ساخت این سیستم برای خودروها می گذرد و در حال حاضر تمام خودروها مجهز به دستگاه تهویه هوا ماشین هستند و نمی توان گفت که این سیستم از محبوب ترین آپشن های خودرو می باشد. البته هر چه این سیستم ماشین یا دیگر امکانات آن به روزتر باشد، قیمت ماشین هم بیشتر خواهد بود.
تاریخچه سیستم تهویه مطبوع خودرو
تاریخچه ساخت سیستم تهویه مطبوع ماشین به اواخر دهه 30 میلادی برمی گردد که توسط آمریکایی ابداع شده است. کمپانی خودروسازی پاکارد، اولین شرکتی بود که خودروهایی با این آپشن را روانه بازار کرد.
اولیه سیستم تهویه مطبوع خودرو بسیار ساده ساخته شده بود و فقط هوای خارج و داخل اتاق را با ایجاد جریان هوا متعادل می کرد. پس از گذشت یک دهه از ساخت اولین دستگاه تهویه هوا ماشین، بخاری خودرو هم به این سیستم اضافه شد تا سرمای زمستان را برای سرنشینان خودرو قابل تحمل کند. به مرور زمان کمپانی های ساخت خودرو، آپشن های این سیستم را بیشتر کردند و شرکت هایی مثل کرایسلر و کادیلاک یکی از پیشتازان این صنعت بودند.
در اواسط دهه 50 میلادی، سیستم تهویه مطبوع ماشین به کولر نیز مجهز شد. اولین کولر ماشین روی خودروهای کرایسلر با نام ایرتمپ نصب شدند.
گرچه در اوایل ساخت این سیستم، یک آپشن فوق العاده برای خودروها بود اما در حال حاضر تمامی خودروها مجهز به این سیستم هستند و تقریبا کسی نمی تواند تصور کند که یک خودرو بدون سیستم تهویه داشته باشد.
طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو چگونه است؟
عملکرد سیستم تهویه مطبوع خودرو به این صورت است که هوای بیرون را می گیرد و در فرایندی آن را تنظیم می کند و به کمک فن تهویه هوای داخل خودرو وارد فضای داخلی کابین می کند. نمی توان گفت که این سیستم تنها یک بخاری یا کولر ساده خودرو است؛ گرچه کولر و بخاری هم بخشی از سیستم تهویه مطبوع ماشین هستند اما تمام آن نیستند و بهترین تشبیه برای تشریح طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو به زبان ساده، عملکرد یک پنکه است.
بخاری یا کولر خودرو فقط دمای اتاق خودرو یا گرم یا سرد می کند و در واقع دما را به حد تعادل نمی رساند اما سیستم تهویه مطبوع خودرو در روزهای آلوده هوا را تهویه می کند و به اتاق خودرو می رساند. این سیستم همچنین در فصل زمستان از بخار کردن شیشه های ماشین در روزهای سرد جلوگیری می کند.
وظایف سیستم تهویه مطبوع خودرو چیست؟
- کنترل دما با گرمایش و سرمایش؛
- کنترل سرعت وزش و تصفیه هوا؛
- کنترل رطوبت با خشک کردن جریان هوا؛
- تصفیه و پاکسازی هوا در زمان آلودگی هوا؛
اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو
اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو شامل 5 قسمت زیر است:
کولر خودرو
تقریبا اکثر خودروهای امروزی دارای کولر هستند. کولر ماشین با استفاده از گاز فریون باعث خنک شدن محیط داخل اتاق ماشین می شود. کولر خودروهای اقتصادی با یک شاسی چرخشی روشن و تنظیم می شوند و در خودروهای لوکس دکمه های الکتریکی وظیفه ایجاد هوای خنک را بر عهده دارند.
بیشتر بخوانید: معرفی برندهای خودرو جهانی
بخاری خودرو
یکی دیگر از اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو بخاری است. هوای داخل رادیاتور با کمک آب خروجی از موتور گرم می شود و هوای گرم به کمک فن داخل فضای اتاق می شود. همچنین بخاری ماشین از بخار شیشه ها در روزهای سرد جلوگیری می کند.
ACC
ACC یکی دیگر از اجزای سیستم تهویه ماشین است که سرعت وزش باد درون اتاق خودرو را بر عهده دارد. این سیستم به صورت خودکار عمل می کند و راننده می تواند این سیستم را تنظیم کند.
گرمکن و سردکن صندلی
گرمکن و سردکن صندلی را همه خودروها ندارند و تنها خودروهای لوکس مجهز به این آپشن می باشند.
بیشتر بخوانید: معرفی خودروهای 700 میلیون تا 1 میلیارد
گرمکن فرمان
گرمکن فرمان هم یکی از آپشن های لوکس خودرو است و که خودروهای معمولی مجهز به این آپشن نیستند.
قطعات دستگاه تهویه هوا ماشین
سیستم تهویه مطبوع خودرو قطعات مختلفی دارد که از جمله این قطعات عبارتند از:
کمپرسور
گاز کولر به صورت کم فشار وارد کمپرسور شده و سپس متراکم می شود. پس از تحت فشار قرار گرفتن و متراکم شدن این گاز به سمت کندانسور می رود. کمپرسور تنها مسئولیت متراکم کردن گازها را بر عهده دارد و تاثیری بر روی مایعات ندارد.
کندانسور
عملکرد کندانسور (چگالنده) مانند رادیاتور است و وظیفه آن سرد کردن بخار و تبدیل آن به آب می باشد. در این قطعه گاز کولر (گاز مبرد) تبدیل به مایع می شود و در خروجی کندانسور متراکم می شود تا هوای کابین خودرو خنک شود.
رسیور درایر
رسیور درایر رطوبت و آب موجود در مایع متراکم شده را قبل از ورود به اپراتور جذب می کند. در صورتی که این رطوبت ها جذب نشود، آب به بلورهای یخ تبدیل می شوند که باعث آسیب به سیستم تهویه می شود.
سوپاپ انبساط گرمایی (TVX)
ماده سرد کننده با عبور از رسیور درایر وارد سوپاپ انبساط گرمایی می شود تا فشار آن کاهش پیدا کند. سوپاپ های انبساط گرمایی قابل تنظیم می باشند و وظیفه آن ثبات عملکرد سیستم تهویه مطبوع خودرو می باشد.
تبخیرکننده یا اوپراتور
این قطعه پشت داشبورد و داخل کاپوت تعبیه شده است وظیفه آن جذب گرما است. با اینکه سیال خارج شده از سوپاپ سرد و کم فشار است اما به دلیل نقطه جوش پایین، امکان دارد به علت حرارت موجود در اتاق خودرو به نقطه جوش برسد و دوباره به گاز تبدیل شود.
برای جلوگیری از بروز این مشکل، گاز موجود در محفظه تبخیر کننده و رطوبت و گرمای داخل کابین را جذب می کند و پس از خنک کردن آن، هوای مطبوع را توسط فن به داخل کابین هدایت می کند.
گاز مبرد
گاز مبرد یا سرمازا، ماده ای است که با جذب حرارت ماده دیگر تغییر حالت می دهد و در سیستم های سیکل تبریدی برای سرد کردن محیط از آن استفاده می شود.
فیلتر کابین
وظیفه تصفیه هوای اتاق ماشین بر عهده فیلتر کابین می باشد. در صورت تعویض به موقع فیلتر، بهره وری سیستم تهویه مطبوع ارتقا پیدا می کند.
